O szermierce

Szermierka jest sportem walki, który polega na tym, by przy użyciu sportowej broni – szpady, floretu czy szabli – trafić przeciwnika nie będąc jednocześnie przez niego trafionym.



Umiejętność  władania  białą  bronią  towarzyszyła  ludzkości  niemal  od  zarania  jej  dziejów i ewoluowała wraz z przeobrażaniem się samej broni oraz technik wojennych. Najpierw walczono prymitywnymi pałkami i maczugami, potem od starożytności do średniowiecza używano toporów, pik, kopii i mieczy, a ciał broniły tarcze i ciężkie zbroje. Wprowadzenie na pola bitew broni palnej spowodowało rezygnację ze zbroi i ciężkiego miecza na rzecz lżejszego rapieru, a potem szpady dworskiej i pojedynkowej. O ile walki na miecze najczęściej polegały na jak najsilniejszym cięciu przeciwnika i były często jedynie pokazem siły fizycznej, o tyle szpada, lekka i precyzyjna broń kolna, stała się bardzo poręcznym i groźnym uzbrojeniem nie tylko w walkach ale także w trakcie ćwiczeń. Dlatego wymyślono nową broń – floret, który miał służyć tylko przygotowaniom do walk na szpady. Ze względów bezpieczeństwa we florecie m.in. ograniczono pole trafienia tylko do tułowia  oraz  wprowadzono  szereg  zasad  umownych.  Nieco  inny  jest  rodowód  szabli - ta  broń 
o  zakrzywionej  klindze  przeznaczona do cięć  przywędrowała  do  Europy  z  Dalekiego  Wschodu i w ciągu paru wieków stała się podstawowym uzbrojeniem kawalerii wszystkich armii. Do sal treningowych trafiła pod koniec XIX wieku po wynalezieniu jej lekkiej odmiany, nadającej się do bezpiecznych ćwiczeń. I to właśnie wtedy w szermierczych salach fechtunek – z założenia przygotowujący do krwawych walk - przeobraził się w zajęcie sportowo-rekreacyjne.

Dziś szermierka jest sportem, w którym rozgrywa się zawody zarówno kobiet jak i mężczyzn w trzech broniach – szpadzie, florecie i szabli. Szpada i floret to bronie kolne, zadaje się nimi trafienia przy pomocy pchnięć. Szabla jest bronią sieczno-kolną, tu trafia się zarówno cięciami jak i pchnięciami. W szpadzie liczą się pchnięcia zadane w całe ciało, a jednoczesne trafienie się przeciwników powoduje przyznanie punktu obu zawodnikom. W szabli pole trafienia liczy się od pasa w górę łącznie z rękoma i maską. We florecie pole trafienia stanowi tułów (bez maski i rąk), a trafienie w inną część ciała nie jest zaliczane  i  unieważnia akcję.   W szabli i florecie obowiązują pewne zasady umowne, przyznające jednym działaniom szermierczym pierwszeństwo nad innymi, na przykład natarcie ma pierwszeństwo przed przeciwnatarciem. 

Szermierze toczą pojedynki na metalizowanej planszy, a ich broń podłączona jest do aparatu  elektrycznego  sygnalizującego  trafienia.   Organizuje   się   zawody  indywidualne  i  drużynowe.  W turnieju indywidualnym  przeprowadza  się  najpierw  eliminacje  grupowe, w których walczy się do 5 trafień, a potem walki pucharowe, toczone do 15 trafień. Finał  tworzy  ósemka   zawodników,  którzy  nadal   systemem  pucharowym   walczą 
o miejsca na podium. Zawody kończy walka o pierwsze miejsce toczona przez dwóch najlepszych zawodników danego turnieju.

Szermierka jest jedną z nielicznych dyscyplin sportowych towarzyszących od początku zmaganiom olimpijskim i nieprzerwanie znajdującą się w programie igrzysk. Jest uprawiana prawie na całym globie, a polscy szermierze od lat należą  do  światowej  czołówki. Świadczą o tym ich najlepsze dokonania: 20 medali  olimpijskich  (4 złote, 8 srebrnych i 8 brązowych)  i 74 medale mistrzostw świata (14 złotych, 23 srebrne i 37 brązowych).

Robert Wieruszewski